5 Soruda İştirak Nafakası

İştirak nafakası, boşanma sonrası çocukların bakım, eğitim ve yaşam giderlerini karşılamak amacıyla ebeveynlerden birinin diğerine veya doğrudan çocuğa ödediği nafaka türüdür. Türk Medeni Kanunu Madde 182 uyarınca, boşanma davasında mahkeme, çocuğun ihtiyaçlarını ve ebeveynlerin maddi durumlarını değerlendirerek iştirak nafakasına hükmeder. Bu nafaka, çocuğun reşit olacağı tarihe kadar ödenir, ancak bazı koşullarda reşit olduktan sonra da devam edebilir. İştirak nafakası, çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanmasını ve yaşam standardının korunmasını amaçlar. Ebeveynlerin gelir durumu, çocuğun eğitim düzeyi ve özel ihtiyaçları gibi unsurlar, nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınır. Bu yazı, iştirak nafakası hakkında en sık sorulan soruları yanıtlayarak konuyu açıklığa kavuşturmaktadır.

İştirak Nafakası Nedir?

İştirak nafakası, boşanma sonrası çocuğun bakım ve eğitim giderlerini karşılamak için ödenen maddi destektir. Türk Medeni Kanunu Madde 182’de düzenlenmiştir. Boşanma davasında, çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan ebeveynin, çocuğun giderlerine katkıda bulunması amacıyla nafaka ödemesine karar verilir. Bu nafaka, çocuğun yemek, barınma, sağlık, eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamayı hedefler. Örneğin, çocuğun okul masrafları, sağlık giderleri veya günlük yaşam ihtiyaçları iştirak nafakası kapsamına girer. Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ve ebeveynlerin ekonomik durumu dikkate alınarak belirlenir. İştirak nafakası, çocuğun menfaatini koruma amacı taşır ve ebeveynlerin ortak sorumluluğudur.

İştirak Nafakası Kimlere Ödenir?

İştirak nafakası, çocuğun bakımından sorumlu olan kişiye veya doğrudan çocuğa ödenir. Çocuğun velayeti genellikle anneye veya babaya verilir; bu durumda nafaka, velayeti alan ebeveyne ödenir. Örneğin, velayet anneye verilmişse, baba iştirak nafakası ödemekle yükümlü olabilir. Nafaka, çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır ve velayet sahibi ebeveynin bu parayı çocuğun giderleri dışında kullanması beklenmez. Eğer çocuk reşit olmuş ancak eğitimine devam ediyorsa, nafaka doğrudan çocuğa ödenebilir. Türk Medeni Kanunu Madde 328 uyarınca, çocuğun reşit olması durumunda nafaka yükümlülüğü genellikle sona erer, ancak eğitim devam ediyorsa nafaka sürdürülebilir.

İştirak Nafakası Miktarı Nasıl Belirlenir?

İştirak nafakası miktarı, çocuğun ihtiyaçları ve ebeveynlerin maddi gücü dikkate alınarak hesaplanır. Mahkeme, çocuğun yaşını, eğitim seviyesini, sağlık durumunu ve yaşam standardını değerlendirir. Aynı zamanda ebeveynlerin gelir düzeyi, meslekleri ve diğer yükümlülükleri de göz önünde bulundurulur. Örneğin, bir ebeveynin yüksek geliri varsa, nafaka miktarı daha yüksek olabilir. Ancak, ebeveynin maddi durumu kötüleşirse, nafaka miktarında değişiklik talep edilebilir. Türk Medeni Kanunu Madde 176/4, nafaka miktarının tarafların ekonomik durumlarına uygun olmasını öngörür. Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde olmalı, ancak ebeveyni aşırı derecede zorlamamalıdır.

İştirak Nafakası Ne Zaman Sona Erer?

İştirak nafakası, kural olarak çocuğun reşit olduğu tarihte sona erer. Türk Medeni Kanunu Madde 328’e göre, çocuk 18 yaşına geldiğinde nafaka yükümlülüğü ortadan kalkar. Ancak, çocuğun eğitimine devam etmesi durumunda nafaka ödemesi uzatılabilir. Örneğin, üniversite eğitimi alan bir çocuk için nafaka, eğitimin tamamlanmasına kadar devam edebilir. Ayrıca, çocuğun engelli olması veya özel bakım gerektirmesi durumunda nafaka süresiz olarak bağlanabilir. Nafaka, çocuğun evlenmesi, kendi gelirini elde etmesi veya vefatı gibi durumlarda da sona erer. Ebeveynlerden birinin maddi durumunda değişiklik olması, nafakanın kaldırılması için bir gerekçe oluşturmaz; bu durumda yalnızca miktar değişikliği talep edilebilir.

İştirak Nafakasının Ödenmemesi Durumunda Ne Yapılır?

İştirak nafakası ödenmezse, nafaka alacaklısı icra yoluna başvurabilir. Türk Medeni Kanunu Madde 341 uyarınca, nafaka borcunu ödemeyen ebeveyn aleyhine icra takibi başlatılabilir. Ödenmeyen nafaka miktarı, icra yoluyla tahsil edilir. Örneğin, nafaka borçlusu ebeveynin maaşına haciz konulabilir veya banka hesaplarına el konulabilir. Ayrıca, nafaka borcunun ödenmemesi durumunda, alacaklı taraf nafaka miktarının artırılmasını veya borçlu aleyhine başka yaptırımlar talep edebilir. Ancak, bu süreçte çocuğun menfaatleri ön planda tutulur ve işlemler çocuğun zarar görmemesi için dikkatle yürütülür.

İştirak Nafakası ile Yoksulluk Nafakasının Farkları Nelerdir?

İştirak nafakası ve yoksulluk nafakası, amaçları ve kapsamları bakımından farklıdır. İştirak nafakası, çocuğun bakım, eğitim ve yaşam giderlerini karşılamak için ödenir ve çocuğun menfaatine odaklanır. Türk Medeni Kanunu Madde 182’de düzenlenir. Yoksulluk nafakası ise, boşanma sonrası eşlerden birinin geçim sıkıntısı çekmemesi için ödenir ve Türk Medeni Kanunu Madde 175’te tanımlanır. İştirak nafakası çocuğa veya velayet sahibi ebeveyne ödenirken, yoksulluk nafakası doğrudan eski eşe ödenir. İştirak nafakası genellikle çocuğun reşit olmasıyla sona erer, ancak yoksulluk nafakası alıcının yeniden evlenmesi veya maddi durumunun düzelmesiyle sonlanabilir. Örneğin, iştirak nafakası çocuğun okul masraflarını karşılayabilirken, yoksulluk nafakası eski eşin geçimini sağlamayı amaçlar. Her iki nafaka türü de mahkeme tarafından ekonomik duruma göre belirlenir.