Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası sürecinde eşlerin ve çocukların geçimlerini sağlamak, maddi mağduriyetlerini önlemek amacıyla geçici olarak hükmedilen bir nafaka türüdür. Türk Medeni Kanunu Madde 169 uyarınca, hakim tarafından re’sen veya talep üzerine kararlaştırılabilir. Bu nafaka, evlilik birliğinin devam ettiği süre boyunca eşlerin birbirine karşı olan bakım yükümlülüğünden kaynaklanır. Tedbir nafakası, boşanma davasının açıldığı tarihten kararın kesinleşmesine kadar ödenir ve kusur aranmaksızın hükmedilir. Çocukların bakımı ve korunması için de bağlanabilir. Aşağıda, tedbir nafakasıyla ilgili en çok merak edilen beş soruya yanıt verilmektedir.
Tedbir Nafakası Nedir?
Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası süresince eşlerden birinin veya çocukların maddi ihtiyaçlarını karşılamak için ödenen geçici bir nafakadır. Türk Medeni Kanunu Madde 169’a göre, hakim, davanın devamı boyunca eşlerin barınması, geçimi ve çocukların bakımı için gerekli önlemleri re’sen alır. Bu kapsamda, ekonomik olarak zor duruma düşebilecek eş veya çocuklar lehine nafaka bağlanabilir. Bu nafaka, evlilik birliğinin hukuken devam ettiği süreçte, tarafların yaşam standartlarını korumayı amaçlar. Kusur aranmaksızın hükmedilir ve dava kesinleştiğinde genellikle yoksulluk veya iştirak nafakasına dönüşebilir.
Tedbir Nafakası Kimler Tarafından Talep Edilebilir?
Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası açıldığında eşlerden biri veya çocukların geçici velayetini alan eş tarafından talep edilebilir. Türk Medeni Kanunu Madde 169 uyarınca, hakim, talep olmaksızın da nafakaya hükmedebilir. Cinsiyet ayrımı yapılmaksızın, maddi zorluğa düşecek eş lehine nafaka bağlanabilir. Örneğin, geliri olmayan veya düşük gelirli bir eş, diğer eşten nafaka talep edebilir. Ayrıca, çocukların bakım ve geçim ihtiyaçları için velayet sahibi eş, diğer eşten çocuk adına nafaka isteyebilir. Bağımsız olarak, boşanma davası olmadan da haklı bir nedenle ayrı yaşayan eş nafaka talep edebilir.
Tedbir Nafakası Hangi Şartlarda Bağlanır?
Tedbir nafakasına hükmedilmesi için belirli şartlar gereklidir. Öncelikle, resmi bir evlilik birliği bulunmalıdır. Boşanma veya ayrılık davası açılmış olmalı veya eşlerden biri haklı bir nedenle ayrı yaşıyor olmalıdır. Türk Medeni Kanunu Madde 197/2’ye göre, ayrı yaşama haklı bir nedene dayanıyorsa, nafaka talep edilebilir. Örneğin, eşin şiddet uygulaması veya aldatması haklı neden sayılır. Ayrıca, nafaka talep eden eşin veya çocukların maddi zorluğa düşeceği öngörülmelidir. Hakim, tarafların ekonomik durumlarını ve çocukların ihtiyaçlarını dikkate alarak nafakaya hükmeder. Kusur, bu nafaka türünde bir şart değildir.
Tedbir Nafakasının Miktarı Nasıl Belirlenir?
Tedbir nafakasının miktarı, hakimin takdir yetkisine bağlıdır ve tarafların sosyo-ekonomik durumları dikkate alınarak belirlenir. Hakim, eşlerin gelir düzeyi, yaşam standartları, çocukların ihtiyaçları ve ülkenin ekonomik koşullarını değerlendirir. Örneğin, geliri yüksek bir eşten, asgari ücretle geçinen bir eşe veya çocuklara nafaka bağlanabilir. Nafaka miktarı, evlilik birliğindeki yaşam standardını korumayı amaçlar. Değişen ekonomik koşullar nedeniyle nafaka miktarı artırılabilir veya azaltılabilir. Türk Medeni Kanunu Madde 200 uyarınca, koşulların değişmesi halinde hakim, nafaka miktarında değişiklik yapabilir.
Tedbir Nafakası Ne Zaman Sona Erer?
Tedbir nafakası, geçici bir önlem olduğundan, boşanma veya ayrılık davasının kesinleşmesiyle sona erer. Türk Medeni Kanunu Madde 169’a göre, nafaka, dava süresince ödenir ve karar kesinleştiğinde yoksulluk nafakası veya iştirak nafakasına dönüşebilir. Örneğin, boşanma kararıyla eş için yoksulluk nafakası, çocuklar için iştirak nafakası bağlanabilir. Ayrıca, hakim, koşulların ortadan kalkması durumunda nafakayı kaldırabilir. Nafaka alacaklısının veya borçlusunun ölümü ya da nafaka alacaklısının maddi durumunun düzelmesi gibi durumlarda da nafaka sona erer.
