Çocuk Bakıcılığı İş Kanunu Kapsamında mıdır?

Çocuk bakıcılığı işinin iş kanunu kapsamında olup olmaması, özellikle işçilik alacakları bakımından önem arz eder. Dadılık veya çocuk eğiticiliği olarak da tarif edilen çocuk bakıcılığı İş Kanunu kapsamında olup olmadığı hususu bu makalemizde incelenmiştir.

İş Kanunu Madde 4/1-e’de “ev hizmetlerinde çalışanlar” hakkında İş Kanunun uygulanmayacağı belirtilmiştir. Buna göre ev hizmeti işlerinden sayılan aşçı, uşak, temizlikçi gibi işlerde çalışan işçilerin İş Kanuna tabi değildir. Bu tür işlerde ortaya çıkan hukuki ihtilaflar iş mahkemeleri değil, genel mahkemeler tarafından çözüme kavuşturulur. Hastaya bakan hemşire ve çocuk eğiticisi, çocuk bakıcısı işlerinde çalışan işçiler doğrudan ev hizmetlisi olarak kabul edilmezler. Bu nedenle çocuk bakıcısı İş Kanuna tabidir.

Çocuk Bakıcısına Kıdem Tazminatı Ödenir mi?

Çocuk bakıcısının 4857 Sayılı İş Kanuna tabi olması bakımından kıdem tazminatı alma hakkı vardır. Ancak işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, kıdem tazminatının şartlarını da sağlıyor olması gerekir. Çocuk bakıcısı, çocuk eğiticisi sadece kıdem tazminatı değil, aynı zamanda şartlar oluştuysa ihbar tazminatı ve diğer işçilik alacaklarını da isteyebilir.

YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ

---

Esas	: 2011/11789
Karar	: 2011/7136
Tarih	: 15.03.2011

Davacı, ücret ve yol gideri alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, davayı görev yönünden reddine karar vermiştir.

Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi C. Çelik tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, Gereği konuşulup düşünüldü:

– YARGITAY KARARI –

Uyuşmazlık yapılan işin ev hizmeti olup olmadığı ve işçinin İş Kanunu kapsamında kalıp kalmadığı noktasında toplanmaktadır.

Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup mahkemece kendiliğinden dikkate alınmalıdır. İş mahkemelerinin görev alanını hakim, tarafların iddia ve savunmalarına göre değil, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 1. maddesini esas alarak belirleyecektir.

İş Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde iş davalarına bakmak üzere bir asliye hukuk mahkemesi görevlendirilir. İş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesine açılan dava “iş mahkemesi sıfatıyla” açılmamış ise, mahkeme görevsizlik kararı veremez. Bu durumda, asliye hukuk mahkemesi ara kararı ile “iş mahkemesi sıfatıyla ” baktığını belirterek davaya bakmaya devam eder.

İşçinin İş Kanunu kapsamında kalmaması halinde iş mahkemesine açılan davada, dava dilekçesinin görev nedeni ile reddi ve davanın görevli hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir. Davanın esastan reddi usule aykırı olacaktır.

5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 1. maddesi uyarınca İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya iş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. maddesinin 1. fıkrasının e bendi uyarınca, “ev hizmetlerinde çalışanlar” hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz. Kısaca, Ev hizmetlerinde aşçı, uşak, temizlikçi, gibi işlerde çalışan işçi ile ev sahibi işveren ararındaki uyuşmazlığın iş mahkemesinde değil, genel mahkemelerde çözümlenmesi gerekir. İş Kanunu kapsamı dışında bırakılan bu hizmetleri gören kimselerle bunları çalıştıranlar arasındaki hukuki ilişkilerde Borçlar Kanununun hizmet aktine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Çalışmayan aile bireylerini evden alarak, alışverişe, şehir içinde gezmeye götüren, boş zamanında ev ve eklentilerinde zamanını geçiren şoföründe ev hizmeti yaptığı ve iş kanunu kapsamında olmadığı kabul edilmelidir (Yargıtay 9. HD. 09.10.2008 gün ve 2007/27814 Esas, 2008/25988 K.).

Buna karşın evde hastaya bakan hemşire ve çocuk eğiticisi İş Kanunu kapsamında değerlendirilmelidir.

Somut olayda, taraflar arasında yapılan sözleşme dikkate alındığında davacının çocuk eğiticisi olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Davacının çalışması İş Kanunu kapsamında olup Mahkemeci işin esasına girilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.03.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Av. Burak DEMİR / Yazar
İş Hukuku alanında çalışan Avukat Burak Demir; dava, arabuluculuk, hesaplama ve danışmanlık hususlarında hukuki hizmet vermektedir.